Seaman Book คืออะไร? เอกสารสำคัญที่ลูกเรือต้องมี

หากคุณกำลังวางแผนเริ่มต้นอาชีพในสายงานทางเรือ — ไม่ว่าจะเป็นลูกเรือพาณิชย์ ลูกเรือประมง ลูกเรือสำราญ หรือผู้ฝึกงานบนเรือเอกสารที่สำคัญที่สุดใบแรกที่คุณต้องมีคือ “Seaman Book” หรือชื่อทางการคือ “สมุดประจำตัวลูกเรือ (Seafarer’s Identification and Record Book)”

เอกสารเล่มนี้คือ “ใบอนุญาตเดินเรือส่วนบุคคล” ที่ยืนยันว่าคุณคือ “ลูกเรือมืออาชีพ”ซึ่งสามารถปฏิบัติงานบนเรือได้อย่างถูกต้องตามกฎหมาย ทั้งในประเทศและต่างประเทศ

1. Seaman Book คืออะไร

Seaman Book เป็นเอกสารราชการที่ออกโดย กรมเจ้าท่า (Department of Marine)ใช้เป็น “สมุดประจำตัวลูกเรือ” สำหรับบันทึกข้อมูลส่วนบุคคล ประวัติการทำงานบนเรือ และเรือที่เคยปฏิบัติงาน

กล่าวง่าย ๆ คือ

“Seaman Book เปรียบเหมือนพาสปอร์ตของลูกเรือ”ที่ใช้ยืนยันตัวตนและประสบการณ์การเดินเรือของคุณต่อทั่วโลก

2. ข้อมูลที่บันทึกอยู่ใน Seaman Book

ภายในเล่มจะมีข้อมูลสำคัญ เช่น

• ข้อมูลส่วนบุคคลของลูกเรือ (ชื่อ–นามสกุล วันเกิด สัญชาติ เลขบัตรประชาชน)

• หมายเลขประจำเล่ม

• รูปถ่ายและลายเซ็นเจ้าของเล่ม

• ประวัติการทำงานบนเรือ (ชื่อเรือ ตำแหน่ง วันขึ้น–ลงเรือ)

• ใบรับรองการฝึกอบรมทางทะเล (STCW Certificate)

• หมายเหตุจากการตรวจสุขภาพหรือรับรองการทำงาน

นี่จึงเป็น หลักฐานยืนยันประสบการณ์การทำงานทางทะเลที่เป็นทางการที่สุด

3. ทำไมลูกเรือต้องมี Seaman Book

การมี Seaman Book เป็น ข้อบังคับ สำหรับผู้ทำงานบนเรือที่ออกสู่ทะเลโดยเฉพาะเรือพาณิชย์ เรือประมง และเรือสำราญระหว่างประเทศ

เหตุผลหลักที่ต้องมี Seaman Book:

• ใช้ยืนยันตัวตนลูกเรือก่อนขึ้นเรือ

• ใช้บันทึกประสบการณ์การทำงานเพื่อสมัครงานหรือขอใบประกอบวิชาชีพ (COC)

• ใช้เป็นเอกสารผ่านแดนในบางประเทศ

• เป็นเอกสารพื้นฐานที่ทุกบริษัทเรือต้องขอเมื่อรับสมัครลูกเรือใหม่

4. ใครสามารถขอทำ Seaman Book ได้บ้าง

ผู้ขอทำ Seaman Book ต้องมีคุณสมบัติดังนี้

• สัญชาติไทย อายุไม่ต่ำกว่า 18 ปี

• ผ่านการอบรมหลักสูตร STCW Basic Safety Training

• มีใบรับรองแพทย์จากสถานพยาบาลที่กรมเจ้าท่ารับรอง

• ไม่มีประวัติอาชญากรรมร้ายแรง

สำหรับผู้ที่ต้องการทำงานบน เรือสำราญ (Cruise Ship) หรือ เรือสินค้า (Cargo Vessel)Seaman Book ถือเป็นเอกสารบังคับก่อนเริ่มงาน

5. เอกสารที่ใช้ในการขอทำ Seaman Book (ประเทศไทย)

ยื่นได้ที่ กรมเจ้าท่า หรือสำนักงานเจ้าท่าภูมิภาคทั่วประเทศโดยเตรียมเอกสารดังนี้

• สำเนาบัตรประชาชน

• สำเนาทะเบียนบ้าน

• ใบรับรองแพทย์

• ใบรับรองผ่านการอบรม STCW

• รูปถ่ายขนาด 2 นิ้ว (2 รูป)

• ค่าธรรมเนียม 300–500 บาท

ระยะเวลาออกเล่ม: ประมาณ 3–7 วันทำการ

6. อายุการใช้งานและการต่ออายุ

Seaman Book มีอายุ 5 ปีเมื่อครบกำหนดต้องต่ออายุ โดยใช้เอกสารชุดเดิม(ไม่ต้องอบรมใหม่หากใบ STCW ยังไม่หมดอายุ)

7. ความแตกต่างระหว่าง “Seaman Book” กับ “STCW Certificate”

รายการ	Seaman Book	STCW Certificate
หน่วยงานผู้ออก	กรมเจ้าท่า	สถาบันฝึกอบรมทางทะเล
หน้าที่หลัก	ยืนยันตัวตนและประวัติการทำงาน	ยืนยันผ่านการฝึกอบรมความปลอดภัย
อายุเอกสาร	5 ปี	5 ปี
การใช้งาน	ใช้ขึ้นเรือทุกประเภท	ใช้ประกอบการขอ Seaman Book หรือสมัครงานเรือ

สรุปคือ

STCW = ใบรับรองการฝึกอบรมSeaman Book = ใบประจำตัวลูกเรือที่ใช้จริงในการทำงาน

8. ข้อควรระวัง

• ห้ามใช้แทนบุคคลอื่น หรือดัดแปลงข้อมูล

• หากเล่มสูญหาย ต้องแจ้งความและติดต่อกรมเจ้าท่าทันที

• ต้องบันทึกข้อมูลการขึ้น–ลงเรือทุกครั้ง

• ห้ามปลอมแปลงหรือซื้อขายเล่ม เพราะมีโทษทางกฎหมาย

9. ประโยชน์ของการมี Seaman Book

• ใช้สมัครงานสายเดินเรือได้ทั่วโลก

• ใช้สะสมประสบการณ์เพื่อเลื่อนตำแหน่ง

• ใช้ประกอบขอใบประกอบวิชาชีพทางทะเล (COC)

• เพิ่มความน่าเชื่อถือในสายอาชีพลูกเรือ

• ใช้แสดงตัวตนเมื่อขึ้น–ลงเรือในต่างประเทศ

10. สรุป

Seaman Book คือเอกสารสำคัญที่สุดของคนทำงานทางเรือเป็นทั้ง “ใบอนุญาต” และ “ประวัติการเดินเรือ” ที่ยืนยันตัวตนของคุณในฐานะลูกเรือมืออาชีพ

หากคุณกำลังเริ่มต้นอาชีพทางทะเล ไม่ว่าจะเป็นเรือพาณิชย์ เรือสำราญ หรือเรือสินค้าการมี Seaman Book คือ “ก้าวแรกสู่โลกแห่งการเดินเรืออย่างถูกต้อง ปลอดภัย และได้มาตรฐานสากล”

แนะนำสถาบันสำหรับผู้เริ่มต้นอาชีพบนเรือสำราญ

โรงเรียนมารุสอนอาชีพการเรือสำราญและการโรงแรม (Maru CHOT)สถาบันชั้นนำที่เปิดสอนหลักสูตรภาษาอังกฤษเพื่อการบริการพร้อมฝึกงานจริงในโรงแรม 5 ดาว และแนะแนวสมัครงานกับสายเรือระดับโลก